miércoles, 10 de junio de 2020

IKNOTLAJTOLI 

Ni iknochoka kemantika
ni teikneltij ninentinemi
tekuesoj ken nipanotinemi
koyopaj ni tekipanoua.

Ikanoyolo nijnekiskia
xochitlatsotsontli níj kakiskia
ayakachtli nimijtotiskía
íniuaya nomaseual íkniuaj ni pakiskia.

Tekuesoj tlen tech panti
nochi tlen timaseualtekitinij
koyopaj titekipanouaj
koyopaj timo chantlaliaj.

Koyomej tokapaki j kemantika
kemaya tech pinajtiaj
tlen kenijki timokoyotlakentiaj
tlen kenijki inintlajtol tij tekiuiaj.

Asijka tonatij matimoyolchikauakaj
asi jka tonatij matiyolpakikaj,
ma sampa tij kakikaj ueuetl uan teponastli
ma sampa tij kakikaj akatlapitsli.

Ma sampa mo echkauikaj ueuetlakamej
ma sampa tij kakikaj ueuetlajtoli
ma sampa tij yolitikaj
xochikali uan kuikakali. '

Ma sampa nesikaj toltekamej
ma sampa mo echkauikaj tlajkuiloanej
ma tikin tlalanakaj to amoxuaj
ma sampa tijketsakaj amoxkali.

Ma tlami ni majmajtli
ma tlami ni temiktli
ma kotoni ni kuesiuistli
ma sampa así pakilistli uan yolchikaualistli.



SENTIMIENTO 

Lloro de sentimiento algunas veces
camino huérfano otras veces,
es triste como voy pasando la vida
trabajo en casa de blancos y mestizos.

De todo corazón desearía
escuchar la música de la flor y el canto
bailar la danza de las flores
reír junto con mis hermanos indios.

Es triste lo que nos sucede
a muchos de los trabajadores indios,
trabajamos en casa de blancos y mestizos
habitamos en pueblos de blancos y mestizos.

Los hombres blancos y mestizos
ríen de nosotros algunas veces,
otras veces se mofan de nosotros
de cómo vestimos sus ropas
de cómo usamos su lengua, de cómo hablamos su idioma.

Llegó el día en que nuestros corazones volverán a ser fuertes
llegó el día en que. podemos reír nuevamente,
escuchemos otra vez el ueuetl y el teponaztle
escuchemos otra vez el canto de la flauta.

Que acerquen nuevamente los ancianos
escuchemos otra vez el ueuetlajtoli
revivamos la casa de la flor y el canto.

Que surjan nuevamente los artistas indios
que se acerquen otra vez las tlajkuiloanej,
recojamos nuevamente nuestros libros
construyamos la casa de los códices.

Que acabe este miedo
que acabe esta pesadilla,
que se borre esta tristeza
que vuelva la alegría y la fuerza de los corazones. 

Natalio Hernández 

No hay comentarios:

Publicar un comentario